ائمه اربعه

دیدار امام جمعه مسجد مکی زاهدان، به همراه تعدادی دیگر از نمایندگان فعلی و ادواری اهل سنت در مجلس شورای اسلامی و فعالان سیاسی و فرهنگی با رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، امری کاملاً منطبق با منافع ملی است. برخلاف تصور تندروها، تعامل با اقشار مختلف مردم صرفاً یک تاکتیک سیاسی نیست بلکه یک راهبرد برای جمهوری اسلامی است. این رویه، سفارش امام راحل و رهبری نظام است. آنچه در سخنان هاشمی خطاب به اهل سنت برجسته است دعوت به تقریب ، وحدت، همدلی و همراهی با نظام اسلامی، مذمت افراط‌گرایی و تکفیر است. با این وصف معلوم نیست این روش حکیمانه در پذیرش شهروندان کشور و گفت‌و‌گو با آنان با کدام معیار، خلاف امنیت ملی تلقی شده است؟ اگر این گروه از اهل سنت به جای ملاقات با مقامات نظام، به دیدار یک مقام خارجی می‌رفتند، آنگاه جریان افراطی چه واکنشی نسبت به این دیدار از خود نشان می‌داد؟
حق نخبگان و شخصیت‌ها و حلقه‌های واسط اهل سنت و مردم است که مشکلات بطن جامعه را به مسئولان «این کشور» منتقل نمایند و وظیفه مسئولان نیز شنیدن آن‌ها و تلاش برای حل آن است.
وقتی شخصیت‌های اهل سنت با صراحت تمام خود را در چارچوب نظام و مدافع آن تعریف می‌کنند چرا عده‌ای از میان جناحی خاص و متأسفانه با شعار دفاع از نظام، ولایت و تشیع، این همگرایی را بر نمی‌تابند و صرفاً به خاطر حقد و کینه‌ای که نسبت به یک شخصیت برجسته نظام دارند، برخلاف منافع و امنیت ملی، اهل سنت را به بیرون از دایره نظام می‌کشانند و آن‌ها را متهم به ارتباط با بیگانگان و بد خواهان جمهوری اسلامی می‌نمایند؟
برخی از افراد افراطی، حیات خویش را در ایجاد فاصله اهل سنت با نظام می‌دانند. تصور برخی این است که دفاع از تشیع به مفهوم طرد اهل سنت و توهین به مقدسات آنان است. آن‌ها عشق وافری به لعن و نفرین دیگران دارند در حالی که این امر با سیره پیامبر و ائمه معصومین منافات دارد و به نظر نگارنده بر همین اساس رهبر معظم انقلاب اهانت به مقدسات اهل سنت را حرام شرعی اعلام کردند. این عده چه بدانند یا ندانند با این رویکرد در زمین وهابیت تکفیری و دشمنان اهل بیت(ع) بازی می‌کنند. دشمنی با اهل سنت در این کشور متضمن هیچ منفعتی برای نظام، رهبری، اهل بیت(ع) و تشیع نیست. آنان که در روز‌های اخیر با آقایان هاشمی و یونسی دیدار داشتند بخشی از نخبگان و شخصیت‌های اهل سنت بودند، اما هیچ یک از آنان دشمن نظام و اهل بیت(ع) نبودند. آن‌ها که رفع مشکلات و خواسته‌های خود را در چارچوب نظام دنبال می‌کنند دوستدار جمهوری اسلامی هستند. اگر نسبت به برخی از آن‌ها نگاه منتقدانه وجود دارد دلیلی بر خروج آن‌ها علیه نظام نیست.
یکی دیگر از نقاط ثقل حملات افراط گرایان نسبت به کسانی که قائل به تعامل مثبت و سازنده با اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی هستند نگرش کاملاً امنیتی به مسأله است. برخلاف نظر افراطی‌ها رویکرد امنیتی در مناطق قومی و مذهبی ، تنها راهبرد موفق جمهوری اسلامی نخواهد بود.  مهم‌ترین راهبرد نظام در این مناطق، توسعه همه جانبه و متوازن، رفع محرومیت‌ها، همگرایی و همدلی ، رفع تبعیض‌ها، و گسترش میزان مشارکت مردم در مدیریت‌های محلی و ملی است. خوشبختانه سیاست کلی نظام جمهوری اسلامی ایران بر این مبانی استوار است و سیاست کلی دولت نیز همین است.
از سوی دیگر عده‌ای تلاش می‌کنند فضای سیستان و بلوچستان، به عنوان یکی از مناطق مهم کشور را همواره امنیتی نگه دارند. عده‌ای برای بقا و ادامه حیات خویش و منفعت‌طلبی در پی آنند که به همه مسئولان و حتی مراجع معظم تقلید بقبولانند که علما و مردم اهل سنت سیستان و بلوچستان گرایش شدید به وهابیت دارند. این عده در نهایت به دنبال آنند که فاصله عمیقی بین اهل سنت، تشیع و نظام ایجاد کنند تا در میان این شکاف به منافع خویش دست یابند. خوشبختانه تاکنون با هشیاری مراجع و علمای بزرگ و دستگاه‌های امنیتی، این نگاه نتوانسته است بر سیاست‌های کلی نظام غلبه کند اما با توجه به شرایط حساس کنونی همه باید هشیار‌تر از گذشته عمل نمایند و مانع رشد این نگاه خطرناک شوند. در این میان علاوه بر مسئولان مجمع تقریب مذاهب و دلسوزان دیگر وظیفه خطیری در مقابل جریانات افراطی شیعی دارند. علما و نخبگان محترم اهل سنت نیز باید قاطع‌تر و شفاف‌تر از گذشته، از جریان تروریستی و افراطی گری سنی، تبری بجویند تا در نهایت تقریب، همدلی، همزیستی مسالمت‌آمیز و اعتدال جایگزین افراط‌گری گردد.

* حیدرعلی باقریان / تحلیل‌گر سیاسی

منبع: روزنامه ایران (۲۰ مرداد ۱۳۹۳، شماره ۵۷۱۴)